27.2.2016

"Sierâdah-uv tun Immeel?"

Tejâsekkâ koijâd, mii lii majemuš muu luuhâm äšši, mii orostitij.

Mun luuhim aavisist mainâs tast, maht vyerdee eenikyevtis (Else 38 já Renate 45) láin avvees peeleest finnim pärničäcipunktio, visesvuođâ tiet. Aaibâs tego mun-uv jieččân nuorâmuin, kuhháá tassaaš, ko lijjim jo 36. Mist lâi iäru: mun finnejim tiäđu, et puoh lâi pyereest já et finniiččim nieidii. Suoi finnijn tiäđu kandiist já tast, et páárnážist lâi stuorrâ máhđulâšvuođáin vädis down syndrooma. Sunnust Else koskâldutij vyerdimis, Renate tiiptij párnáá. Taan blogist muu huámmášume mana sunnui já sunnuu valjiimân.

Else tobdoh monnii värirađe: pajas já vuálos. Koolgâi-uv sun juátkiđ vyerdimis vâi koskâlduttiđ tom? Aalgij kuhes mätki toohâđ miärádâs. Sun luuvâi ennuv down syndroomast, sáárnui vanhimijgijn, kiäin lâi down syndoomast killájeijee páárnáš. Sun ooinij, mon ennuv rähisvuođâ taah párnááh ožžuu jieijâs vanhimijn. Sun ooinij meiddei, mon čuuvtij eenâb huolâ taah párnááh vattii. Sust lijjii jo kyehti puárásub párnáá. Suu eellimtile lâi mudoi-uv eidu talle lussâd: iše lâi uccáá finniimist. Else mielâst pyecceiviäsuh adelii ennuv tiäđu down syndroomast. Toh oroh sárnumin ton peeleest, et vyerdim koskâlditáttuuččij. Ristâliih organisaatioh vuod maneh nube kuávlun já tiädutteh, et jyehi eellim lii áinookiärdásâš, jyehi olmooš jieijâslágán. Suu miärádâsâst teddii ennuv eres párnááh já mudoi-uv  almolâš prognoos: párnáá eellimäigin árvuštâllui suullân ihe. Já nuuvt sun soddâdij algees tolebiššáá - mučis kandii, kiän eellim nuuvâi ovdilgo olmânáál aalgijgin. Tot-uv lâi tagarin muččâd. Iä maaŋgâs tuostâ tien tiileest puáttiđ olgos já muštâliđ mainâsis. Suu mielâst tabu koolgâi cuovkkiđ. Ko tiätu já toorjâ vááilui, sun algâttij jieijâs nettisiijđo. Sust kale lii maŋgii koijâdum, mondiet sun "sierâdij Immeel". Toin naalijn sun jieš ij uáinám: sust lâi huolâ jieijâs perrust já pyereestpiergiimist.

Renate lâi jo ovdil toohâm miärádâs, et sun tiptá párnáá, liävus te puáđus maggaar peri. Sun tuáivui tiervâs párnáá, mut tot ij taan tááhust olášum. Sust vuod koijâdui, mon immâš tiet sun ij koskâlduttâm vyerdimis. Čuuvtij váivásub pyeccee párnáin. Suu kaandâš ij jurgin sáárnu, já kandiist lii autism. Kaandâš kuárŋu mielâstis jyehi sajan já jotá balettist. Párnáin lii ennuv pargo, mut Renate mielâst down syndroomist killájeijee párnáá eellim-uv puáhtá leđe hirmâd muččâd.

Maht mun jieš talle uáinám? Mun jiem pyevti västidiđ perrui jiemge ulmui peeleest, tuše jieččân peeleest. Uáinám kuittâg nuuvt, et jieškođe-uv vanhimist kalga leđe vuoigâdvuotâ valjiimân. Čuávdus, mii suápá oohtân, ij velttidhánnáá soovâ nuubán. Jiem lijkkuu smietâdiđ "jis"-jienáin. Mut tággáár tiileest mun kale pyereest smietâččim, almolii tile já máhđulâšvuođâi mield. Iberdâm Else miärádâs kale hirmâd pyereest.


Käldee: NRC 17.2.2016
http://hoeverder.info








Ei kommentteja:

Lähetä kommentti