Runoi čäällim

Mun lam kustoo majemui peeivij peividâm runoid, huámmášhánnáá. Lam lamaš Tromssaast seminaarijn, huápui sist kiddâ. Talle blogičaalâ jyehi piäiván lii motomin lamaš korrâsub hástu, mut lam luhostum. Runoh láá älkkeht šoddâm jurgâlmáin. Jieš čäällim ij lam älkkee kale. Jiešalnees mun jiem lah mihheen runočälleid, mut halijdim opâttâllâđ.

Runost Tullâtulppaan (4.2. peividem) lam ovtâstittám motomijd runočäällimprinsiipijd. Idea Tullâtulppaan čälimân šoodâi kooveest, mon valdim nube juovlâpeeivi 2015. Taat kove lii meiddei blogist uáinimnáál. Tullâ lii vuáimálâš element. Smiettim, et motomin čálám kooveest runo. Tot šoodâi tääl.

Lam čáállám tom tánávt:

Väljejim kulmâ substantiv (ahheev, oskolâšvuotâ, ohtuuvuotâ) já čaallim taid pajas. Väljejim oovtâ tain vuossâmuu veerstân. Tot jođettij mudágávt vuossâmuu veerstâ.

Väljejim kyehti adjektiv (čärvejeijee, ruopsâd) nube veerstân, moh kovvejii vuossâmuu veerstâ substantiv.

Väljejim kulmâ vuáimálii veerbâ (jurâttiđ, volliittiđ, pijnediđ) kuálmád veerstân, moh kovvejii substantiv.

Niäljád veerstân valdim nube substantiv subjektin, pieijim tom vuosâsajan já čaallim veerstâ ton mield.

Viiđâd veerstân kolgii leđe kulmâ sääni (ohtuuvuotâ, oŋâttuššâđ já oppâđ), mast lâi mudágis algâčuoijâm adai allitteraatio. Taas poođij kuálmád substantiv, moos heiviittim allitteraatio. Heiviittâllim allitteraatio mudoi-uv tyebbin tääbbin.

Kuuđâd verstâ lii čaallum vuossâmuu veerstâ vyestikeččin já nuuvt, et ttaat substantiv lii válduteeman (já mudoi-uv runo válduteeman)

Čiččâd veerstâst lii jođetteijee ulmen runo paječaalâ, adai kove tullâtulppaanist.

Vaigâdumos munjin lâi runomitto. Halijdim iskâđ tanka, mii mana viiđâ kurgâdâs prinsiippáin nuuvt, et veerstâ kurgâdâssáid šaddeh 5-7-5-7-7 stavâlid. Anarâškielâ lii uánehâš kielâ, nuuvt et čiččâm staavvâl hutkâm vaađâi taan tove korrâ pivâstuddâm. Viiđâ stavâlân nuuvt-uv peessim. Jyehi veerstâ majemuu kurgâdâsâst ferttejim pieđgiđ čiččâm staavvâl njuolgâdus tondiet ko jiem innig luhostum ettâđ, maid mun halijdim. Anarâškielân išteh uáli vuohâsávt käävci stavâlid. Loppâčuojânâsah iä (luhhoost) kuulâ tanka-runon - taidhân mun jiem nuuvt pyereest määti.

Jis halijdah iskâđ, tágárij ravvuigijn peesah aalgân. Moonâ olgos já vääldi mučis kove. Já tastoo peri čäliškuáđáh.