26.1.2016

Kiärpáškáskástâh - piärguporree šaddo

Onne lii uđđivemáánu kyevtlovváádkuuđâd peivi 2016.

Onnáš tejâsekkâ koijâd, maid mun majemustáá lam oppâm, maid jiem ovdil lah tiättám. Tot lâi-uv vädis koččâmuš. Ko luuhim aavis, tiettim, mast čáláččim.

Aavisist lâi hävskis čaalâ piärguporree šaddoost, mon tieđâlâš nommâ lii Dionaea muscipula, suomâkiel noomâ mield kärpäsloukku. Muu mielâst ton sämikielâlâš nommân tuhhiiččij kiärpáškáskástâh. Luuhim tast, maht taat šaddo hááhá purrâmušâs. Hirmâd ohtâkiärdánávt: rekinistmáin! Täst mun halijdim tiettiđ eenâb.


                                          Neetist valdum kove kiärpáškáskástuvvâst.

Kiärpáškáskástâh porá iänááš-uv kiärppáid já kuuđhâid já meiddei puohlágán tiivrijd, moh čokáneh ton lostâi oolâ ko apseh šaddoost šliämádeijee nektar haajâ. Tiivrijd purâmáin taat šaddo puáhtá toollâđ jieijâs jiegâst taggaar-uv saajeest, kost ton ruottâseh iä ole kieŋâláá. Totkeeh láá tääl čáittám, et kiärpáškáskástâh máttá rekinistiđ aainâs-uv viiđâ räi.

Ko tiivráš puátá šaddoloostâ oolâ uuccâđ nektar, tot kuoskât šaddoost leijee kuolgân já nube-uv kuolgân. Taah tuárgisteijee kuolgah finnejeh ááigán larmâdâs, já nuuvt te šaddo tiätá peškittiđ lostâidis oohtân, amas tot patârittiđ salâsis. Tastmaŋa šaddo rähtiškuát kolgos, moin tot suddâd salâsis.

Mut maht te, jis loostâ oolâ kačča veik čäcikuáškánjâš teikâ uccâ loostâš? Kiävá-uv nuuvt, et šaddo filliittâlloo já tuhledškuát kolgosijdis "puástusaallâs" suddâdmân? Tietteeh láá tääl čáittám, et näävt ij keevâ. Sij vigâttii šado nuuvt, et kuáškuttii čääsi kuolgâst kuolgân, nuuvt et miinii tábáhtuuškuođij já keččii siämmást šado siisâ. Ko kuáškánjâš teikâ loostâš kuoskâttij tuše oovtâ kuolgân, šaddo šoodâi larmâdâstilán, mut mihheen ij vala tábáhtum. Ko nubbe kuolgâ lihâdistij, šaddoloostah peškâsii tállân oohtân. Tivreh lihâtteh uáli älkkeht aainâs-uv kyevti kuolgâ, nuuvt et šaddo mana kiddâ. Olgos vigâdijnis tivre ruámust tuohu teehi já kuoskât maaŋgâ kuolgân. Talle ko saalâs kuáská viiđâd kuolgân, šaddo tiätá vissásávt, et tot lii koddám njälmipitá. Talle tot kulgâtškuát kolgosijd, nuuvt et ton raavvâdsuddâdem vuálgá joton. Kuáškánjâš teikâ loostâš oohtân peškittâm lostâi siste ij vala tovâttâm maiden, jis tot ij tađe eenâb lihâdâm. Mottoom ääigi keččin šaddo oroi tietimin, et tot lâi-uv koddám ruuskijd já leehâi lostâidis. Adai eskin viiđâd kuolgân kuoskâttem maŋa šaddo puurâdškuođij.

Nelgi šadda ko rekinist.


Käldee: NRC Handelsblad 23.1.2016


Ei kommentteja:

Lähetä kommentti