IV loho Tuáhtár Polaris
1. Tuáhtár Polaris pargoost
Tuáhtár Polaris lâi eidu algâttâlmin pargopeeivis. Sun keejâi kalendersis. Iđedist sust lijjii uđđâ astronautij tiervâsvuottäärhistmeh. Onne sun poorgâi oovtâst komovuotkuávdáá pänituáhtáráin. Ehidispeeivi sunnust pänituáhtáráin ličij astronautij škovlim. Piäiván čahhii vala motomeh eres-uv pargoh, moh lijjii čokkâšum tommit.
Tuáhtár Polaris tieđij, et puoh astronauteh pollii tiervâsvuottäärhistmijn, veik suoi pänituáhtáráin iskáin leđe nuuvt ustevliih já nánnááh ko máhđulâš. Nube tááhust kale sun iberdij, mast taat palo šoodâi. Jyehi astronaut naaveer lâi peessâđ komovuotân, mut tohon ij kuássin vuolgâttuuččii kihheen tagarijd, kiäst ličij miiniigiin smavvâ vááduid. Snuolgânjunnijn-uv paasij enâmân. Sun muuštij oovtâ-uv tábáhtus, ko kiinii astronautijd ij vuolgâttum komovuotân tondiet ko suu perrust lâi lamaš joođoost čäcipuákku. Ij lam pyeri, et sun ličij puosâškuáttám komovuođâst. Mut nuuvt te keevâi, et taat astronaut ij finnimgin čäcipuáhu ige onnáá peeivigin lam tom puoccâm. Ij liijkágin veik tot lâi párnáitavdâ. Tuáhtárij pargon lâi ain toimâđ tuámárin já almottiđ, et kiinii peesâi máátkán - teikâ viärráámuu tááhust paasij Enâmân. Mut sunnuu mielâst ij Enâmist orodemgin mihheen hyenes čuávdusij lamaš. Mut kale suoi päinituáhtáráin láin kuohtuuh smietâdâm, maggaarsun tot ličij, jis komovuotân motomin pesâččij. Täälhân suoi porgáin siämmáá syergist já tuđháin astronautijd, nuuvt et kiitiätá mottoom peeivi. Mon kukken tot peivi talle jo lâi-uv, veik vistig sunnuu naharijn.
Vádui kavnâm ij tiäđustkin lam tuáhtárist ige pänituáhtárist mihheen ilgâdvuođâid pic stuorrâ huolâ tast, et komovuođâst ij lam pääihi alne kihheen anemin huolâ astronautij tiervâsvuođâst. Jis tobbeen sattuuččij miinii, astronauteh kolgii jiejah mättiđ čuávdiđ puoh tiervâsvuotâčuolmâid-uv. Sij kolgii jiejah mättiđ ovdâmerkkân kiškođ paanijd, jis taggaar tooimân sattuuččij leđe tárbu. Já eidu taam pänekiškomtááiđu pänituáhtár koolgâi onne astronauttijd máttááttiđ.
Eidu tääl tuáhtár Polaris jurdâččij oovtâ astronaut, kote lâi váháš äigi tassaaš maccâm Enâmân kuhes komovuotâmäđhistis. Sust lâi lamaš viärráás eennâmtavdâ: kumeštâs, pyellee liške, lođâspohčâseh já čäcipáálu stuárusâžžân puttânâm jyelgih. Tääl onne taat astronaut puáđáččij suu kuuvl tiervâsvuottäärhistmân. Mon immâšin já omâsin tot oroigin, et kiinii puovtij jieijâs rähis planetist já aassâmsajestis puáccáđ. Mut nuuvt tot tuše lâi. Já mon iimâš tot lâigin, et muáddi peeivi ton maŋa ko viärráámuuh vääivih lijjii puárránškuáttám, astronauteh ain sárnuškuottii tast et sij halijdii maassâd komovuotân. Talle kale ko sij lijjii pyecceeh, ohtâgin ij halijdâm kuussân eres sajan ko pááikán. Eidu tien viärráámuu tiileest riššoost eellim-uv lâi ain väädis já varâlâš, ko vorrâsuonah paifakkist vijđánii lieggâ čääsi vaiguttâsâst. Maaŋgâs vaidii et sijjân šoddii jámálgâddâm já uáivijorgálduv tobdoh.
Mut ko tuáhtár puhelin čuojâi, sun ferttij sirdeđ jurduidis meddâl tiervâsvuottäärhistmijn. Eidu tääl komovuotâkuávdáást lijjii eres tiervâsvuotâhuolah. Sunjin lâi šoddâmin váhá suámálâš peivi, mut ijhân sun tast tiäđustkin vala tiättám maiden.
Vistig tuáhtárân sooitij pargee vuástáväldimist. Sun koijâdâlâi siisâ puohtum astronautkuáhtá persovntiäđuid. Mottoom suujâ tiet toh vailuu, veik näävt ij kuássin lamaš ovdil tábáhtum. Tuáhtár mielâst tot lâi suámálâš.
Mut siämmást sun hoksái: kale puohâi astronautij tiäđuh lijjii sii systeemist! Iä sist lamaš kiähkin omâs astronauteh! Saahâ ij tääl lamaš astronautijn ollágin pic kyevti omâs komovuothuáđđost. Mut nissoon vuástáväldimist ij adelâm piärán: pyecceiviäsust ij lam lope oovtâgin tipšođ, jis iä lamaš persovntiäđuh. Tuáhtár šuáhkádij já kočoi pyecceitipšoo moonnâđ keččâđ pyecceekuáhtá já siämmást iskâđ uážudiđ huáđđoi persovntiäduid-uv. Aainâs-uv noomâ já šoddâmääigi já čujottâs. Pyecceitáhádâsâst sun ij tuostâm nievdâđgin. Amahân te toh lijjii jyehi planettist jieijâs náál.
Tastoo ko sun lâi kiergânâm puhelimest, čuojâi suu pargoviste uksâkiällugis. Pyecceiauto vyeijee kuovlâlij siisâ:
- Addâgâs, tuáhtár! Lah-uv tun tietimin tast, kost já kiäin mii pyecceiauto lii joođoost? Munjin ij lah kihheen almottâm maiden.
- Jáá, jiem mun kale lah kuullâm maiden, et kihheen ličij paifakkist puáccám. Mondiet tun tom koijâdah?
- Na ko pyecceiauto lii lappum šiljoost. Mun kolgâččim tast tiettiđ, jis kiinii tain vuájá.
- Jiem mun kale tieđe. Mun jiem lah vuolgâttâm kiännán kuussân.
- Jáá, na tot lii kale iimâš. Kiisun te lii talle tain vyejilâm?
- Jiem kale tieđe. Koijâdah-uv vala tálualmast? Sunhân parga olgon šiljoost. Jis sun ličij maidnii huámmášâm?
- Na munba koijâdâm. Tuáivu mield tot auto ij lah suáládum. Mun jiem lam piejâm tom luukân.
- Na poorgâ nuuvt. Mun kuulâm tastoo, maht te kiävá.
Ko pyecceiauto vyeijee lâi moonnâm, oppeet čuojâi uksâsummer. Taan tove tobbeen lâi pyecceitipšoo. Sust eskin lijjii-uv saavah:
- Huáđđookyevtis lává lappum! sun čielgij sohâlume čoođâ.
- Lappum? Maid tun uáivildah "lappum"?
- Suoi iävá lamaš innig vistestis. Laasâ lâi áávus! Suoi lává vuálgám kiäinusis!
- Na vuoi hirmos! Sunnuu kalga tállân usâškyettiđ! Iäváhân suoi vissâ piergiittâl táválii ááimust aaibâs vala!
- Mun suáitám aainâs-uv professor Puáhináávlán já váruttâm suu, tuáhtár Polaris meridij.
Ige sun tiäđustkin puáhtám leđe vises tast, láin-uv huáđđookyevtis jo päikkimäđhistis komovuotân.
Muádi miinut keččin pyecceiauto vyeijee kaačâi maassâd:
- Tuáhtár Polaris, puáđi jotelávt! Tálualmai lii puáccám! Puáđáh-uv keččâđ, suu kalga tipšođ mahtnii.
- Nuuvt vâi? Mii vaaivijd sust lii?
- Mottoomlágán paifakkist puáttám mielâlihâttâs!
- Jáá, lii-uv sun uáinám teikâ feerim maidnii epitáválijd?
Tuáhtár kaačâi keččâđ Tálualmaa. Taat čuážui šiljoost čalmeh jurbâsin já vaaidij uáivis já čolmijdis.
Tuáhtár moonâi suu kuuvl já tuđhâškuođij.
- Sun lii hirmástum mastnii, čielgâsávt.
Tálualmai čuážui jienâjávuttáá ige finnim sänegin njälmistis. Sun tuše šuáhkádâlâi suámálávt.
Tuáhtár keejâi pirrâsis já ooinij pyecceiauto vuod sajestis.
_ Tiehân tot pyecceiauto lii, sun eeđâi Táluialmai.
Tálualmai nuáiguttij uáivis já viijmâg sárnuškuođij:
- Tot --, tot --- vuojij.
- Maid já kost vuojij?
- Tot-- vuojij. Jiešmeidlist šiiljon! Tast ij lam vyeijee ollágin!
Ko sun lâi tom muštâlâm te sun muttui vielgâdin muáđoinis já čokánij enâmân.
- Lah-uv tun meendu kuhháá piäiváduvvâst porgâm? tuáhtár koijâdij.
Tálualmai tuše puuštij uáivis. Siämmást sun čaaitij pyecceiauton. Já tuáhtár ooinij siämmáá ko sun-uv: auto vuolgij joton, murdettij ucánjáhháá jeđe orostij.
- Huff, tuáhtár-uv hirmástâlâi.
- Tääl mun tuálvum tuu siisâ váháš ááigán, sun eeđâi tálualmai.
Jiešalnees tot toovâi sunjin olssis-uv pyere.
Mut ij tuáhtárgin máttám autoääši tade eenâb čielgiđ. Tääl tot kuittâg lâi orostâm já oroi pisomin oovtâ saajeest, mii ihenis čielgiittâsâid toos talle jo lâi-uv.
Mut tuáhtár kuittâg siisâ monâdijnis kuovllistij auto siisâ. Tobbeen ij oinum kihheen. Mu ko sun lehâstij autouuvsâ, peeŋkâ alne kale oinui miinii immâšijd. Tobbeen lijjii ruuđah! Lastikruuđah! Tuáhtár Polaris toppij taid kietâsis já jurâttâlâi taid kuhháá suormâidis kooskâst.
- Komovuotâruuđah! sun iäpádâlâi.
Ruuđâin uáinojii galakseh já sodâsteijee komovuotâhuáđđooh.
- Amahân te ruuđáid láá teddilum teheliih huáđđooh, tuáhtár Polaris palijdij tálualmai ko laiđij taam siisâ.
Suoi ervidáin, et lappum komovuotâhuáđđookyevtis láin mahtnii pyecceiauto lappum tyehin.
- Mun tuálvum tuu váháš ááigán kähviviste sohvá oolâ vuoiŋâstiđ, sun pahudij tálualmai.
Kale sun jieš-uv tuubdâi tääl, et miinii immâšijd olgon lâi eskin sattum.
Já ko tuáhtár Polaris peesâi vuod pargovistásis, suu puhelin oppeet čuojâi. Taan tove suáittee lâi professor Puáhinävli. Suu uáppeeh lijjii jámálgâddâm já puáccám - tääl te koolgâi tállân puáttiđ! Já nuuvt Puáhinävli muštâlij vala moddijn saanijn luákkánâm seeinist, mii lâi ruápsááškuáttám imâšlávt, já nuuvt te luákkánâm pitáh lijjii paifakkist kirdeškuáttám pirrâpirrâ já kirdám sajasis puohrâkkân. Räigi seeinist lâi lappum. Mut ulmuuh lijjii suorgânâddâm já jámálgâddâm. Tuáhtár Polaris meridij vyelgiđ tohon jotelávt ambulans sáátust. Sun sooitij pyecceiauto vyeijee vala fárusis, já nuuvt suoi vuolgijn oovtâst. Já táálhân ambulans vuod juuđij, taan tove aaibâs muččâdávt.
Ei kommentteja:
Lähetä kommentti