Širottâs

Čälleeh: Mariann Aikio, Jemina Haahtikari, Anja Kaarret, Kirsti Länsman, Eljas Niskanen, Marja-Liisa Olthuis, Henna Tervaniemi


1.

Lah-uv tun kuássin siijdâst jođedijnâd teivâm Sulo-säpligáin?

Lah-uv? Vâi jieh-uv lah?
Na, liävus maht lii, mut tääl tun kuittâg suin teeivah.

Sulo-säplig áásá kaskoo markkân. Sun lii markkânsäplig.

Tääl Sulo-säpligist lii hirmâd huáppu. Sun lii tomâmin Unto-uárree šoddâmpeivjuhlijd. Sun lii jieš ráhtám Unton skeeŋkâ. Tast sun lii nuuvt čiävláá. Sun lii kiessâm skeeŋkâ fiijnâ, kildee pááppár siisâ. Sun lii nahettâm tom lummosis. Kihheen ij uážu tom uáiniđ ovdilgo Unto tom liäkká.

Sulo-säpligist lii tääl huáppu. Suu torvopiergâseh láá lappâsist! Torvoliivi lii lappum! Ige pyerá lamppugin oinuu kosten. Torvokappeer liijká hiäŋgáá spiijkárist. Tom sun tuáppee fárusis já piäjá uáivásis. Sulo usâstâl váháš ääigi liivi já laampu, mut toh iä liijkágin kavnuu.
Na, liävus talle, sun smiättá já vuálgá olgos.

Sunhân lii čepis säplig. Ijhân sunjin kuássin mahten hyeneeht keevâ. Ij pyevti keevvâđ! Ijhân sunjin kuássin ovdilgin lah mahten hyeneeht keevvâm!

Suu tuolmâmpyerá lii ovdâšiljoost. Tot lii kale váhá huolâmáttumávt leggistum enâmân, mut sun pajedist tom já vyelgiškuát. Ige sun tomgin huámmáš, et pyerá širottâs lii koččâm čunnui. Veik lii algâeehid, liijkágin ij innig uáini maiden. Čohčuv siävŋán ain tolebiššáá já tolebiššáá.

Ko lamppu ij kavnuu, te Sulo ferttee vyejiliđ sevŋis pyeráin. Ij lah älkkee vyeijiđ sevŋâdin, mut sust lii tuođâi-uv huáppu. Sun hurgoot hirmos sáttoin. Forgâ sun lii-uv luoddâpellâst já eidu ton saajeest, kogo kátučuovah noheh. Tobbeen lii aaibâs pikkâsevŋâd, ige sun uáini maiden. Sulo-säplig masa jo pala.


2.

Nijlâs-njuámmil lii meiddei monâmin Unto-uárree šoddâmpeivjuuhlán. Sust-uv lii huáppu. Sun ij kuássin mušte keččâđ tiijmásis, veik sust lii-uv stuorrâ tijme kepilist.

Nijlâs-njuámmil tiätá, et luodâ rasta kalga moonnâđ syejiluodâ peht. Mut kogobeht tot lâigin? Ij lah tääbbin, ige tyebbin. Ij tot oinuu kosten.
Jispa mun taan tove tastoo cancom táágu? Nijlâs smiättá.
Sunhân lii čepis njuámmil. Ijhân sunjin kuássin mahten hyeneeht keevâ. Ij pyevti keevvâđ! Ijhân sunjin kuássin ovdilgin lah mahten hyeneeht keevvâm!

Siämmást sun kulá suámálii jienâ mut ij uáini maiden. Ij ubâ autoi čuovâidgin luodâ alne.  Ijhân tobbeen mihheen autoid puáđi. Já nuuvt sun canccol luodâ rasta.

3.

Ruošk, pešk já puŋk!

Mii täälgis tábáhtui?
Nijlâs-njuámmil ooinij  taasnijd tánssáámin, já Sulo-säplig kuulâi ruumbuid čuojâmin. 

Lâi sattum hirmos pärtti.

Nijlâs-nuámmil aalgij pappaattiđ. Tääl sun lâi lammâšum.

Já säplig visijdij. Suu váimu njuškoi korrâsávt. Sun lâi masa jaamâs suorgânâm.

Nijlâs-njuámmil tuubdâi maht suu jyelgist kuulgâi vorrâ. Išediđ! Išediđ! sun huuihij. Tääl lii eeti! Mii munjin tábáhtui? Mii immâšijd tábáhtui?

Huhuu! Uhuhuu! Tääbbin lii iše puátimin! Iše lii puátimin! kiärdui jienâ sevŋâd čoođâ almeest. Tobbeen kiirdij Irján-ijjâlodde. Sun ooinij Nijlâs-njuámmil jyelgi vardemin já  kuulâi Sulo-säplig vááimu njuškomin. Kullui tuše puŋkâ-puŋkâ-puŋkâ-puŋk.

Ijjâlodde huáputtij:
Tääl lii huáppu tuáhtár kuuvl! Tääl lii tuođâi huáppu tuáhtár kuuvl!

Nuuvt sun toppij kuohtuid fárusis. Nube sunnust sun faškâštij siälgásis, já nuubán sun tarvanij kozâidiskijn. Já nuuvt sij sodâstii tuáhtár kuuvl.


Tuáhtár tuovŋâi njuámmil jyelgi, säplig lâi tuše suorgânâm. Irján ijjâlodde lâi uáinám ijjâčolmijdiskijn puoh, mii lâi tábáhtum, já sun muštâlij puoh tuáhtárân.  Sulo-säplig lâi tuolmâm sevŋis pyeráin sevŋâdâsâst, já Nijlâs-njuámmil lâi canccom luodâ rasta puástu saajeest.

Já nuuvt te keevâi surgâdávt et Sulo-säplig já Nijlâs-njuámmil iävá taan ive peessâm Unto-uárree šoddâmpeivijuhlijd. Tuáhtár ij tuostâm lyeštiđ sunnuu pááikán vala onne. Sulo liijká koijâdâlâi tuáhtárist, et ij-uvks sun puávtáččii vyelgiđ juhlijd, ko sust lii Unto-uárrei skeŋkkâ-uv. Tuáhtár ij kuittâg puáhtám adeliđ sunjin vyelgimlove.

Já tuáhtár tipšoi kaandâkuáhtá já vala ohtii muštottij:
Muštee pyereest taam. Puáttee tove kalgeh leđe torvoliivi, torvokappeer, širottâs já čuovah oornigist.

Irján-ijjâlodde lopedij Sulo-säpligân tuálvuđ šoddâmpeiviskeeŋkâ Unto-uárrei. Sulo-säplig lâi murâšlâš, ko ij peessâm juhlijd já čiärustâlâi. Nijlâs-njuámmil jeđđij suu já koijâdij et mii skeeŋkâid tot lâi. Sulo-Säplig šuáhkádij: širottâs!