7.1.2017

Pááikánjotteeh

Nahareh iä puáttám hotellist. Nuuvt te mun pajanim kyevti suulâin já kuovlâlim olgos. Ryevdikiäinusajattuv oovdâst juurâi ain jotolâh. Tot lâi ain tego ellee tavlu. Ulmuid ko rekinistkuáđáččij, te puáđáččii kale nahareh. Ulmuuh lijjii vääzin joođoost - iä nuuvt hirmâd maaŋgâs kale. Taan tove autojotolâh oroi lemin josijdum.  Mut ko mun pyerebeht keččim, automaađij mield lihâdij kale miinii. Tot lâi miinii uáli jo suámálijd! Jiem tubdâm tom tállân jiemge jiešalnees uáinámgin nuuvt kuhás. Tuáppejim čalmelasâidân ijjâpeevdi alne. Já munhân kale uáiniškuottim. Tot lâi jiešmeidlist jorree rullástovli! Muu väividškuođij, moin naalijn totkis stovli lâi ohtuu joođoost. Nuuvt te paaccim keččâđ.

Váháš áigáá keččin oroi tego liijká-uv miinii ličij uigâm tom ovdâskulij. Oigee lâi ijjâkiämáduvvâst  muu čolmijd aaibâs pennuu hámásâš. Vuosâjuurdâ must lâi, et miinii pennuid lâi peessâm luovâs já lâi tarvanâm rullástoovlin kiddâ. Iiskâi-uv tot peessâđ rullástoovlist luovâs?  Páihálâš taksivyeijee-uv oinui vaazâšmin sáátu vyerdidijnis olgon já keejâi taan suámálii jottee kuávlun. Amahân te sun išedičij pennuu ko lâi nievt alda? Mut sun tuš vilpâstij tohokulij ige porgâm maiden taan jottee oovdân. Mondiet? Lâi-uv sun nuuvt jieijâs ruuđâtiänáámist kiddâ et ij perustâm?

Ko stovli kuuloold juurâi aldeláá, ton häämi muttui. Ton tuáhá iđestij kaamuv já jyelgi, mii lavkkij vistig-uv hirmos lavhijn ovdâskulij jeđe vaaldij tastmaŋa hirmâd uánihâš läävhi. Tiet jyelgi čielgâsávt-uv lihoi. Já ain ko mun keččim pyerebeht, poottim tiettiđ eenâb. Forgâ oigee kuárnuškuođij rullástoovli čokkámstuálpu oolâ. Tot lâi-uv kustoo olmooš, kiän häämi ij puáhtám meendu čuuvtij rammuđ. Sun ij kustoo lam pihtâsijdis kuittâg majemuu mánuppajan molsom. Ko sun viijmâg lâi peessâm čokkod, sun luptij kieđâs ollâgâsân já sevilij tego olympiavyeittee. Suu kieđâst oinui kappeer. Já nuuvt te sun orostij stovlijnis kaskoo kááđu já soonootškuođij huolâlávt kappeer uáivásis. Mun smiettim, et sun vissásávt-uv forgâ pásáččij auto vuálá já jámáččij toos. 

Mut äijihist ij lam huáppu. Suu uáivi lâi päljisin, já sun lâi čielgâsávt-uv meridâm finniđ kappeer uáivásis ovdilgo kolmuuččij toos. Mut maht te jo lâš keevvâm, ko kappeer ij teivâsâmgin suu uáiván mut koočâi kááđu oolâ já kirdelij vala rullástoovli tuáhá. Já nuuvt te almai oroi omâttâlmin, kuus te suu kappeergis šoodâi. Sun háárui ááimu já forgâ luáštádâđâi vuod enâmân. Sun jurâttâlâi stoovli tuohu teehi já ruotâškuođij vuod ton maajeeld. Mottoom tove sun tast puđâldij, já stovli rullái oovdâs-maŋas. Ko sun lâi vuod finnim kappeer kietâsis, sun aaibâs siämmáánáál ko eskin-uv pajanij čokkod rullástoovli čokkámstuálpu oolâ. Taan-uv tove sun cäviškuođij kappeer uáivásis. Siämmáánáál ko eskin-uv mun poollim já smiettim, kuás te poođiš vuossâmuš auto já peškittičij suu oolâ. Mut váháš áigáá keččin, ko immâš peht, kappeer viijmâg teivâsij suu peljij kooskân. Tääl te äijih eskin seevij-uv kieđâinis hemeliináál já lâi tuođâi-uv moovtâ.

Taan tove äijih lâi meridâm juátkiđ määđhis. Sun čokánij pyerebeht stovlisis já čievžâškuođij puorijn juolgijnis stoovlis ovdâskulij. Kieđâidiskijn sun jurâttij stuorrâ ráttáid já adelij vuáijáánsis liävtu. Sun ain vuojij automaađij mield. Mottoom miinut siste sun lappui nurhe tuáhá. Mun jiem innig suu uáinám. Jiemge mun uáinám oovtâgin auto eidu talle maađij alne. Seeŋgân náđudijnân mun smiettim, et tot kale ferttij leđe tuotâ, maid ulmuuh ettii: uáivistulmuin já uccâ párnáin lii ain eromâš varjâlus. Taat lâi meiddei čielgâ ovdâmerkkâ tast. 

Muštâlim taan suámálii jottest ustevsân já omâttâllim, kuus te taat äijih laš lamaš joođoost. Muu ustev västidij:
- Na pááikán tiäđust-uv. Tien ääigi juáháš haalijd páikkásis. 
Sun smietâi váhá, keejâi munjin já tastoo pahudij: 
- Amahân te sust-uv lâi päikki?

Mun peljijd paccii čuoijâđ ustevân majemuuh säänih: 
- Amahân te sust-uv lâi päikki?

Teikâ mast mun tom puohtim tiettiđ? Já kullui-uv taat äšši munjin teikâ munnui tađe eenâb ko iärásáidgin?

Mun jeđđejim jieččân. Jiemhân mungin pastam anneeđ ubâ maailm ulmuin huolâ. Já nuuvt te mun meridim västidiđ olssân, ustevân sanijgijn:
- Amahân te taan almast lâi päikki.
- Naa-ah, amahân...